افق های نو افق های جدیدی را برای علم بشر خواهد گشود.
نویسندگان: شیما ابراهیمی و مریم ملی
افق های نو افق های جدیدی را برای علم بشر خواهد گشود.
به بهانه رسیدن فضاپیمای «افق های نو» به نزدیکی سیاره کوتوله پلوتو
منبع تصویر: http://www.iflscience.com/space/nasas-new-horizons-readies-summers-pluto-flyby
دقایقی قبل انتظارها به پایان رسید. در روزی که توافق هسته ای هم تاریخ ساز شد اتفاق علمی دیگری در تاریخ علم و دست یافت های ارزشمند بشر ثبت شد. بالاخره فضاپیمای افق های نو به نزدیک ترین حالت از سیاره پلوتو رسید. انتظار بیش از ۹ ساله بشر به انتها رسید و مرز کاوش در اعماق منظومه شمسی در هم شکسته شد. این افقی جدید به روی پرونده علمی سیاره کوتوله منظومه شمسی است و اطلاعاتی ارزشمند برای بشر در پی خواهد داشت.
افق‌های‌نو قرار است ویژگی‌های سیاره‌شناختی پلوتو و ماه‌های آن را بررسی و داده‌برداری نماید؛ اما سفر طولانی این فضاپیما قرار نیست با رسیدن به پلوتون خاتمه یابد بلکه طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده کاوشگر فضایی افق‌های نو پس از گذر از کنار پلوتو به سراغ کمربند کویپرخواهد رفت تا دست کم با یکی از اجرام این کمربند نیز ملاقات کند.
نیو هورایزنز از آغاز سفر خود در مجموع ۱۸ فاز خواب زمستانی داشته است که طولانی ترین آن ۲۰۲ روز طول کشید. آخرین خواب زمستانی این کاوشگر تنها ۹۹ روز بود.
گروه دانشمندان مسئول این مأموریت، به کمک تلسکوپ فضایی هابل، سه جرم جالب را با قطر بین ۲۵ تا ۵۵ کیلومتر در حدود یک و نیم میلیارد کیلومتری پلوتون شناسایی کرده اند.
پلوتون با دو هزار و ۳۰۰ کیلومتر قطر، از ماه ما کوچکتر است و جرم آن ۵۰۰ برابر کوچکتر از جرم زمین است. پلوتون پنج قمر دارد و هر ۲۴۷٫۷ سال یک بار به دور خورشید می گردد.
اما این کاوشگر در ۱۴ جولای ۲۰۱۵ ( ۲۳ تیر ۱۳۹۴) انتظارها را پایان داد و به نزدیک‌ترین فاصله از پلوتو می رسد و در این حین به بررسی ترکیبات سطحی و ویژگی های پلوتو و اقمار آن خواهد پرداخت. پس از این مرحله، به احتمال زیاد فضا پیما به سوی جرم یا اجرامی از کمربند کوییپر رهسپار خواهد شد که دست چین تیم نیوهورایزنز و سازمان ناسا خواهد بود.
حس کنجکاوی و کشف افق‌های جدید همراه با اکتشافات بیشتر، از ویژگی‌های خاص دانشمندان است. چنین انگیزه‌ای باعث شد در سال‌های اخیر ایده‌ی فرستادن کاوشگر به منطقه‌ی کمربند کوییپر مطرح شود که فراتر از اهداف اصلی ناسا در ابتدای این پروژه بود. به همین سبب در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) تیم مستقلی از کارشناسان توانمندی کاوشگر برای ادامه‌ی این سفر و نیز نحوه‌ی تأمین بودجه‌ی آن را مورد بررسی قرار خواهند داد. اگر تمامی موارد به تصویب ناسا برسد، مأموریت افق های نو در اوایل سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۵-۱۳۹۴) تمدید خواهد شد تا افق های نو به مأموریت خود ادامه دهد و طی یک تا دو سال آینده نیز تلاش برای برنامه ریزی دقیق‌تر و تعیین اهداف آن آغاز خواهد شد.
افق‌های نو سریعترین فضاپیمایی است که تاکنون از یک وسیله پرتابگر رها شده است. پرتاب فضاپیمای مذکور در ۱۹ ژانویه ۲۰۰۶ میلادی (۲۹ دی ۱۳۸۴ هجری‌شمسی) بر فراز یک راکت اطلس-۵/سنتار انجام شد که طی آن فضاپیما با رکورد سرعت ۱۶٫۲ کیلومتر بر ثانیه (۵۸۳۴۸ کیلومتر بر ساعت) از میدان جاذبه زمین فراری داده شد. کاوشگر مدار ماه را در ۹ ساعت رد کرد و برای کمک گرانشی از مشتری تنها در طی ۱۳ ماه به این غول گازی رسید و حدود ۱۵ هزار کیلومتر بر ساعت به سرعتش افزوده شد تا مسیر یکسره نهایی را به سمت پلوتو در پیش گیرد
زمانی که دست سیاره کوتوله رو می‌شود!
پلوتو موجود کوچکی که بنا به نظر اتحادیه بین‌المللی نجوم از سال ۲۰۰۶ دیگردر فهرست سیاره‌های منظومه شمسی جایگاهی ندارد؛ این روزها به دلیل نزدیک شدن فضاپیمای ناسا به آن کانون توجه دانشمندان و دانش پژوهان شده است. پلوتو اکنون به عنوان سیاره کوتوله از جمله «اجرام فضایی فرانپتونی» شناخته می‌شود و لحظه به لحظه اسرار خود را بیشتر نمایان می‌کند.
به علت فاصله زیاد پلوتو با زمین (حدود ۵ میلیون برابر فاصله تهران مشهد) اطلاعات ما از این سیاره زیاد نبود اما اکنون بعد از سفر ۹ ساله فضاپیمای ناسا و با ارسال تصاویر جدید چشمانمان به جمال پلوتو روشن و روشن‌تر می‌شود. فضاپیمای افق‌های نو امروز در ساعت ۱۶:۱۹:۵۷ به محدوده پلوتو وارد می‌شود.
البته اطلاعات فضاپیما با سرعت نور به زمین مخابره می‌شوند اما به دلیل فاصله زیاد با تاخیر نه ساعته به دست ما می‌رسند. با این حال لحظه به لحظه رازهای جدیدی از این سیاره اعجاب انگیز برای دانشمندان فاش می‌شود.
به راستی چه نکاتی این سیاره کوتوله را آنقدر جالب توجه قرار داده که دانشمندان ناسا حاضر به تقبل هزینه بالای ماموریت و صبری نه ساله برای رسیدن به پلوتو شده اند؟
برخی از اهداف ماموریت را در ادامه بررسی می‌کنیم:
تهیه نقشه از ترکیبات سطحی پلوتو و قمرش شارون
مشخصه یابی ویژگی‌های زمین شناسی و مورفولوژی پلوتو و شارون
مشخص کردن نوع جو طبیعی پلوتو و سرعت گریز گازهای آن
جستجو برای یافتن اتمسفر اطراف شارون
تهیه نقشه از دمای سطحی پلوتو و شارون
جستجو برای یافتن حلقه‌ها و قمرهای اضافی
انجام تحقیقات مشابه روی یک یا چندتا از اجرام کمربند کوییپر با ادامه مسیر فضاپیما
کشفیات روزهای اخیر از سیاره کوتوله یخی
تاکنون دانشمندان از وجود نیتروژن و متان یخ زده در مناطق قطبی پلوتو مطمئن شده اند. همچنین دریافتند که پلوتو از اندازه برآورد شده کمی بزرگتر است.
دانشمندان پیشتر برآورد کرده بودند که قطر این سیاره کوتوله ۲۳۰۰ تا ۲۴۰۰ کیلومتر باشد اما حالا مشخص شده که این جرم فضایی تقریبا ۲۳۷۰ کیلومتر است یعنی برآوردی که به حداکثر تصور قبلی نزدیک است.
ماموریت فضاپیمای افق‌های نو ناسا به یکی از سوالات اساسی دانشمندان پاسخخ داده است و آن اندازه دقیق سیاره است. قطر پلوتو ۳٫۷۰۰ کیلومتر است! که تا حدودی بزرگتر از برآوردهای قبلی است. اکنون با اطمینان می‌توان گفت ؛ پلوتر بزرگتراز تمام اجرام شناخته شده منظومه شمسی فراتر از مدار نپتون است.
منبع تصویر: http://www.theguardian.com/science/live/2015/jul/15/pluto-flyby-nasa-signal-new-horizons-probe-live