post

ابزار های نجومی در ایران باستان چه بودند؟

  • • حلقتان

    این ابزار از دو حلقه ی دایره ای تشکیل می شود که یکی در سطح درونی دیگری می چرخد. بر روی دو انتهای یک قطر دایره ی کوچک، دو هدفه قرار دارد و در مرکز آن نیز دو دستی وجود دارد که از آن برای به چرخش درآوردن دایره استفاده می شود.برای تعیین میل دائره بروج و نیز عرض جغرافیایی محل ( با اندازه گیری ارتفاع ستارگان پیراقطبی هنگام گذر بالا و پایینشان) به کار می رود.

    • اُسطُرلاب

    اُسطُرلاب از ابزارهای قدیم نجوم و طالعبینی است. اسطرلاب وسیله ای در نجوم رصدی بوده و اکنون بیشتر برای کاربردهای آموزشی بکار میرود.
    اسطرلاب رایج و معمولی دستگاه و صفحه مدور فلزی است که از جنس برنز یا برنج و یا از آهن وفولاد و یا تخته به طرز بسیار دقیق و ظریف و مستحکمی ساخته شده و برای مطالعات ومحاسبات کارهای نجومی از قبیل پیدا کردن ارتفاع و زاویه آفتاب ، محل ستارگان و سیارات و منطقه البروج و به دست آوردن طول و عرض جغرافیایی محل در تمام مدت شبانه روز و فصول مختلف سال بکار برذه می شود. همچنین برای بدست آوردن ارتفاع کوهها و پهنای رودخانه ها و سایر عوارض طبیعی زمین و تعیین ساعات طلوع و غروب یکایک ستارگان ثابت و سیاراتی که نام آنها بر شبکه اسطرلاب نقش بسته نیز مورد استفاده قرار می گیرد .همچنین این دستگاه برای محاسبه ساعات طلوع و غروب آفتاب هر محل(علی الخصوص در دوره اسلام که تعیین ساعات نماز هم برآن اضافه شد) ساخته شده است. با توجه به این حقیقت که در هنگام استفاده از دستگاه مذکور هیچ احتیاجی جهت به کاربردن و دانستن فرمولهای ریاضی نیست.(مانند خط کش محاسبه ای که به وسیله مهندسین به کار برده میشود.)
    در کل از این ابزار برای سنجش ارتفاع، سمت، بعد و میل خورشید و ستارگان، تعیین وقت در ساعات روز و شب، قبله و زمان طلوع و غروب آفتاب استفاده می شده و ابزاری در مبحث تاریخ ابزارهای زمان بوده است که برای کاربردهای دیگر نیز بهکار میرفته.

  • • نوکتورنال

    حتما از خود پرسیده اید که در قدیم و زمانی که ساعت های مدرن امروزی نبوده چگونه زمان را در شب اندازه گیری می کردند؟
    وسیله ای که در تصویر می بینید در حدود ۳۰۰ سال پیش مورد استفاده قرار می گرفته،این وسیله به شما اجازه می دهد که زمان را در تاریکی شب بدست آورید.همانطور که زمین به دور خورشید می چرخد، به نظر می رسد که ستارگان در سرتاسر آسمان حرکت می کنند.دنبال کردن موقعیت آنها این امکان را به شما می دهد که از آسمان به عنوان یک ساعت غول پیکر استفاده کنید.وسیله ای که نام آن Nocturnal این است برای این منظور طراحی شده است.
    گردآوری:نادیا درخشان فرد

post

🔸🔸نکاتی ضروری پیش از خرید تلسکوپ را بدانیم

 

خرید یک تلسکوپ بزرگترین تصمیم بک اخترشاس آماتور به شمار می آید. امیدواریم اولین تلسکوپی که می خرید تلسکوپی باشد که بیشتر از همه از آن استفاه کنید. تلسکوپی که خاطرات زیادی با آن دارید، تلسکوپی که بتوانید آن را به فرزندانتان بدهید.

بزرگترین مزیت تلسکوپ های خوب این است که در تمام طول زندگی با شما خواهند ماند. اگر به خوبی از آن مراقبت شود تجهیزات نوری آن خراب نمی شود و تا ابد ماندگار خواهد بود. امروزه اغلب تلسکوپ ها بسیار خوب و مناسب هستند، به غیر از برخی موارد استثنایی قابل توجه که به راحتی قابل شناسایی است.

مهمترین نکته در خرید یک تلسکوپ به خصوص زمانی که محدودیت مالی نیز وجود داشته باشد این است که تلسکوپی را خریداری کنید که مناسب شما بوده و علایق خاص شما را تحت پوشش قرار دهد.

اولین قدم در این راه، شناخت آنچه تصمیم به مشاهد و مطالعه آن دارید می باشد و این نکته ای است که اغلب مردم به آن توجه نمی کنند و پس از مدتی تلسکوپ خود را برای فروش گذاشته و یا باز می گردانند. خیلی ناراحت کننده است که بسیاری از افراد تلسکوپ های واقعاً خوب خود را برمی گردانند. لطفا قبل از خرید موارد ذیل را مد نظر بگیرید:

♦️قبل از خرید تا جایی امکان دارد درباره تلسکوپ آموزش ببینید و اطلاعات لازم را جمع آوری کنید. یک خریدار آگاه معمولا بهترین گزینه را انتخاب می کند

♦️ببینید به چه نوع پروژه های رصدی علاقمندید و اطلاعاتی راجع به نوع تجهیزاتی که در این باره به آن احتیاج پیدا خواهید کرد کسب کنید

♦️بررسی کنید برای پروژه مورد نظر به چه چیز نیاز دارید و از کجا باید آن را تهیه کرد. تجهیزاتی که در برنامه های آتی مفید هستند خریداری کنید. همانطور که اطلاعات بیشتری می آموزید مجموعه تلسکوپ شما نیز باید غنی تر باشد

♦️برای تماشای فضا حداقل به یک دیافراگم ۴ اینچی نیاز خواهید داشت

♦️در صورت نیاز به دنبال لنزهای ارزان تر باشید. به عبارتی درباره خرید لنزهای پلاستیکی فکر کنید. خیلی خوب است انواعی از عدسی ها را داشته باشید اما حداقل یک عدسی ۲۵/۱ اینچی تهیه کنید

♦️به فکر خرید یک آداپتور باشید که به شما اجازه خواهد داد تا لنزهای کم هزینه را بر روی تلسکوپ های قوی و با کیفیت بالا سوار کنید. درنتیجه  قادر خواهید بود بدون پرداخت هزینه های گزاف در پروژه های گوناگون دیگر شرکت داشته باشید

♦️در صورت امکان از یک دوست متخصص کمک بگیرید، در این صورت هر دوی  شما می توانید باهم نظر بدهید. از آنجایی که چشم های مختلف دیدهای متفاوتی دارند، یک جفت چشم دیگر می تواند مواردی که از چشم شما دور مانده را تشخیص دهد

♦️بودجه خود را مد نظر قرار دهید. بهتر است پول خود را برای خرید وسیله ای با کیفیت بالاتر پس انداز کنید تا اینکه مجموعه ارزانتری تهیه کنید که مدت زیادی برای شما کار نخواهد کرد

♦️ضربه آهسته ای به تلسکوپ وارد آورید و مطمئن شوید ظرف مدت یک یا دو ثانیه تعادل خود را دوباره به دست می آورد

♦️اگر قرار باشد تلسکوپ در گنجه خانه تان ثابت بنشیند آن تلسکوپ ارزشی ندارد. اطمینان حاصل کنید که می توانید آن را جابجا کرده و خودتان آن را آماده ی کار نمایید

♦️یک کیت تمیز کننده برای تلسکوپ خود خریداری کنید. هرچه بیشتر از تلسکوپ تان مراقبت کنید طول عمر بیشتری خواهد داشت

♦️کتاب های حاوی چارت های ستاره ای خریداری کنید. همانطور که در کار خود مهارت پیدا می کیند، می خواهید مسیرهای خود را ترسیم کنید و درک بهتری از آسمان ها داشته باشید.

♦️فقط تلسکوپی خریداری کنید که دارای گارانتی (warranty) باشد.

♦️مطمئن شوید در صورت ناقص یا معیوب بودن تجهیزات، می توانید آنها را برگردانید

♦️تحت تاثیر صحبت های فروشنده قرار نگیرید و به دقت انتخاب کنید. تلسکوپ جدیدتان لحظات خوش فراوانی را به همراه خواهد آورد

گردآوری:نادیا درخشان فرد

منبع:کانال Nasa To day

post

ساعت آفتابی و‌انواع آن

ساعت آفتابی وسیله ای است که زمان را با استفاده از مکان خورشید در آسمان می سنجد. معمول ترین نوع ساعت آفتابی از میله ای ساخته شده است که روی صفحه ای قرار دارد و ساعت های شبانه روز روی صفحه نشانه گذاری شده اند. وقتی مکان خورشید در آسمان عوض می شود، مکان سایهٔ میله هم روی صفحه جابه جا می شود و ساعت را نشان می دهد.براساس نوشته های هرودوت قدمت این ساعت ها به ۵۰۰۰ سال قبل برمی گردد و او ساخت این ابزار را به سومری ها و کلدانی ها نسبت می دهد، اقوامی که در منطقهٔ بین النهرین می زیستند.
بر مبنای مدارک موجود نخستین کسی که به محاسبات نظری ساعت های آفتابی توجه کرد و باعث رواج آن ها شد، آنکسیماندر اهل ملطیه در قرن ۶ پیش از میلاد بود. در این دوران بود که ساعت*های آفتابی در نقاط مختلف امپراتوری یونان گسترش یافت.
خارج از تمدن یونان، در حدود ۳۴۰ سال پیش از میلاد ستاره شناسی کلدانی به نام بروسوس نخستین ساعت آفتابی کروی را طراحی کرد. در این ساعت آفتابی جذاب شاخص درون نیمکره ای واقع بود که علاوه بر نشان دادن زمان بر حسب یک تقسیم بندی ۱۲ ساعتهٔ طول روز، بلندای سایه نیز فصل ها را مشخص می کرد.
نخستین ساعت های آفتابی که شاید حتی پیش از این اقوام نیز بوده است، تنها گذر خورشید را از نصف النهار ناظر را مشخص می کرد که همان ظهر شرعی است. سومری ها این ساعت را گسترش دادند و اولین نمونه ساعت های آفتابی عمودی را ساختند. در این ساعت ها که ساده ترین نوع ساعت های آفتابی است، یک شاخص عمودی سایه ای بر صفحه ای می اندازد که تقسیم بندی آن نشان گر ساعت های روز است.
انواع ساعت آفتابی چیست؟
بطور کلی وحال حاضر ما ۶نوع ساعت افتابی داریم:
۱- ساعتهای استوایی(Equatorial)
صفحه دو طرف درجه بندی شده این ساعتها در امتداد صفحه استوای زمین وشاخص نیز به موازات محور چرخش زمین است.زاویه بین خطوط ساعتی در این ساعتها ۱۵ درجه می باشد.ساعتهای استوایی آرمیلاری (Armillary)گونه ای از این ساعتها می باشد
۲- ساعتهای افقی(Horizontal)
صفحه درجه بندی شده این ساعتها افقی بوده وشاخص نیز در امتداد محور چرخش زمین است.این ساعت زمان خورشیدی را نشان می دهد.برای ساخت این ساعتها ورسم خطوط ساعتی احتیاج به دانستن مقداری روابط هندسی ومثلثاتی دارید.
۳- ساعتهای قطبی(Polar)
صفحه درجه بندی شده وشاخص این ساعتها در امتداد محور قطبی است.خطوط ساعتی این ساعتها به موازات همدیگر بوده ولی فاصله آنها متفاوت می باشد.
۴- ساعتهای عمودی(Vertical)
نمونه های قدیمی این ساعتها معمولا” روی دیوارهای اماکن عمومی مانند مساجد یا کلیساها بچشم می خورند.طراحی این ساعتها در صورتیکه دیوار در جهت های اصلی مانند جنوب یا شمال باشد راحت تر است.
۵- ساعتهای افقی آنالمایی
این ساعتها بجای خطوط ساعتی دارای نقاط ساعتی هستند.باید مکان نقاط با محاسبه پیدا شوند.ساعتهای آنالمایی دایروی گونه ای از این ساعتها می باشد.
۶- ساعتهای ارتفاعی(Altitude)
این ساعتها با استفاده از ارتفاع خورشید از افق کار می کنند.این ساعتها به اشکال تخت -استوانه ای -حلقوی و…… ساخته می شوند.

گرد آوری:نادیا درخشان فرد

post

برف در سیاره سرخ!

 

محققان یافته های جدید و خارق العاده ای به دست آوردند و طبق گفته های آنان اگر روزی برسد که انسان ها بخواهند به سیاره سرخ سفر کنند، خود را باید برای طوفان های برفی شبانه در این سیاره آماده کنند! طبق تحقیقات این طوفان ها بر اساس داده های مترولوژیکی در طول شب ایجاد می شود. هنگامی که محققان به این موضوع پی بردند نگاهی به شبیه‌سازی‌هایی که در گذشته انجام شده‌ بودند انداختند تا دید باز تری به تحلیل هایی که داشتند پیدا کنند.آنان نشان داده‌اند که مریخ در گذشته‌های دور و در دوران پر‌آبی‌اش طوفان‌های برفی زیادی را تجربه کرده و فرودگر فونیکس نیز در سال ۲۰۰۸ شاهد بارش شدید برف در این سیاره بود. با این همه شواهد زیادی وجود دارد که می‌توانند ثابت کنند در مریخ هنوز طوفان‌های شدید برفی رخ می‌دهند.
به گفته دانشمندان دانشگاه پی‌یر و ماری کوری در پاریس، این اولین‌ باری است که شواهدی مبنی بر وجود طوفان‌های برفی یا فوران‌های ریزذرات یخی در این سیاره به دست آمده‌ و این موضوع به ما نشان می دهد که اگر بشر بخواهد روزی به مریخ سفر کند باید شاهد طوفان های برفی و وجود یخ در مریخ باشند. محققان با تجزیه و تحلیل داده‌ها درباره ابرهای یخی مریخی هم یا فته های فوق العاده ای به دست آوردند. یافته های ابر های یخی طی دهه‌های گذشته توسط دو مدارگرد مریخی و فرودگر فونیکس به زمین ارسال شده‌اند موفق به کشف این طوفان‌های برفی شده است.
مترجم:نادیا درخشان فرد

منبع:www.astronomy.come

برگزاری یکصد و هفتاد و چهارمین باشگاه نجوم مشهد

یکصد و هفتاد و چهارمین باشگاه نجوم مشهد پنجشنبه ۲۶ اَمرداد ۱۳۹۶، ساعت ۱۶ برگزار خواهد شد. آدرس: بلوار هفت تیر (آب و برق)، بعد از میدان هشت شهریور، خیابان هنر، دبیرستان حسین فاتح (فرزانگان ۵).

برنامه باشگاه ۱۷۴

عنوان

سخنران

از

تا

تلاوت آیاتی چند از کلام‌الله مجید

۱۶:۰۰

۱۶:۱۰

آسمان شب و اخبار نجومی

آقایان حیدری، نظام

۱۶:۱۰

۱۶:۵۰

نجوم در یونان باستان

خانم درخشان فرد

۱۶:۵۰

۱۷:۲۰

سیزده سال با ارباب حلقه ها

آقای مختارپور

۱۷:۲۰

۱۷:۵۰

کمی بیشتر

آقای دکتر احدی اخلاقی

۱۷:۵۰

۱۸:۰۰